Hazırlayan: Av. Cihangir Fidan
7244 SAYILI KANUN İLE ALINAN EKONOMİK VE SOSYAL DESTEKLER ile YENİ ALINAN TEDBİRLER
Yeni koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomik ve sosyal etkilerini artırmaya devam ettiği şu günlerde TBMM tarafından kabul edilen 16.04.2020 tarih ve 7244 sayılı “Yeni Koronavirüs Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Hazineye ve Belediyelere ait taşınmazlara ilişkin bedellerin ödenmesinden iş akdine son verme yasağına kadar birçok alanda yeni düzenlemeler hayata geçirilmiştir. İşbu yazımızda yapılan son düzenlemelere ilişkin bilgiler özetler halinde sunulmaya çalışılmıştır.
1) 3 AY SÜREYLE İŞTEN ÇIKARMA YASAKLANDI, İŞVEREN ÜCRETSİZ İZİN VEREBİLECEK
Anılan Kanunun 9. maddesi ile 4857 Sayılı İş Kanunu’na geçici madde eklenerek, İş Kanunu kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü İş ve Hizmet Sözleşmelerinin 16.04.2020 tarihinden itibaren işveren tarafından feshedilmesi 3 AY SÜRE ile yasaklanmıştır. Aynı zamanda işverene işçinin açık rızası aranmaksızın 3 AY SÜRE ile işçiyi kısmen veya tamamen ÜCRETSİZ İZNE çıkarma hakkı tanınmıştır. Yürürlükteki İş Kanunu’nun aksine işverenin işçiyi ücretsiz izne çıkarması durumunda ise işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi de söz konusu olamayacaktır.
İşveren ya da işveren vekilinin bu madde hükümlerine aykırı davranması halinde ise işverene aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verileceği düzenlenmiştir.
Cumhurbaşkanı bu süreleri 6 AYA kadar uzatma yetkisine sahiptir.
2) İŞÇİYE MADDİ DESTEK SAĞLANACAK
İşten çıkarma yasağının ve ücretsiz izin verilmesinin yaratabileceği olumsuz etkiler göz önüne alınarak ayrıca işçiye maddi destek sağlanacağı düzenlenmiştir. Buna göre;
- 16.04.2020 tarihi itibariyle ücretsiz izne çıkarılan ve kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayan işçiler ile;
- 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden faydalanamayan işçilere,
Yaşlılık aylığı almaması kaydı ve fesih yasağının bulunduğu süreyi geçmemek kaydı ile Kredi Garanti Fonu tarafından günlük 39,24 Türk Lirası nakdi destek sağlanmasına karar verilmiştir.
Ücretsiz izin verilen ancak çalıştırılmaya devam edilen işçiler hakkında ise işverene aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecektir.
3) KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN FAYDALANMAK KOLAYLAŞTIRILDI
Kamuoyu tarafından bilindiği ve takip edildiği üzere, kısa bir süre önce İşverenlerin Kısa Çalışma Ödeneğinden faydalanabileceği düzenlenmiş ve buna yönelik olarak birçok işveren tarafından bu yönde başvurular yapılmıştı. Ancak başvuruların değerlendirilmesi ve uygunluğunun kontrol edilmesi süreçleri nedeniyle işverene yapılacak ödemeler hızlı bir şekilde gerçekleştirilememişti. Bu sorunu ortadan kaldırmak ve işverene hızlı bir şekilde ödeme yapılabilmesini kolaylaştırmak adına 7244 sayılı kanuna eklenen 8. madde ile “kısa çalışma başvurularında uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin ve işverenin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemelerinin yapılması” düzenlenmiştir.
İşveren tarafından hatalı bilgi ve belge verilmesi halinde ise yapılan fazla ve yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
4) KONUT VE İŞYERİ SU FATURALARI ERTELENECEK
Anılan yasa ile Konut ve İşyeri su faturalarının ertelenmesi düzenlenerek böylelikle vatandaşın fatura yükünün hafifletilmesine olanak sağlanmıştır. İlgili düzenlemeye göre;
Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler ve bağlı kuruluşlarının konutlara, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işyerlerine ilişkin faturaları 16.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süre ile ertelenebilecektir. Bu kararları almaya yetkili organ Belediye Meclisleri olarak belirlenmiştir.
Bahse konu fatura bedelleri sürenin bitiminden itibaren uzatılan süre kadar eşit taksitler halinde faizsiz olarak geri ödenecektir.
Belediye Meclisi bu süreleri 3 ay süre ile uzatma yetkisine sahiptir.
5) FAHİŞ FİYAT ARTIŞI VE STOKÇULUK YAPILMASI HALİNDE İDARİ PARA CEZALARI VERİLEBİLECEK
7244 Sayılı Kanun ile 6585 Sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanununda düzenlemeler yapılarak, Üretici, Tedarikçi ve Perakende İşletmeler tarafından Fahiş Fiyat Artışı ile Stokçuluk Yapılması yasaklanmış ve buna yönelik idari para cezaları öngörülmüştür. Buna göre;
- Fahiş Fiyat Artışı yapılması halinde 10.000 Türk Lirasından 100.000 Türk Lirasına kadar;
- Stokçuluk yapılması halinde ise 50.000 Türk Lirasından 500.000 Türk Lirasına kadar;
İdari para cezası verilebilecektir.
Anılan idari para cezalarını uygulama yetkisi 7244 sayılı kanunla getirilen Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nda olacaktır.
6) HAZİNEYE AİT TAŞINMAZLARA İLİŞKİN KİRA VE ECRİMİSİL BEDELLERİ 3 AY SÜREYLE ERTELENECEK
Hazineye taşınmazlarına ilişkin sözleşmelere istinaden ödenmesi gereken bedeller ile ecrimisil bedelleri 1 Nisan 2020 tarihinden başlamak üzere 3 ay süreyle Çevre ve Şehircilik bakanlığı tarafından ertelenecektir. Bu bedellere ilişkin olarak başvuru şartı aranmayacaktır.
Bu süreler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 3 ay süre ile uzatılabilir.
6) BELEDİYELER, İL ÖZEL İDARELERİ VE BAĞLI KURULUŞLARA AİT TAŞINMAZLARA İLİŞKİN KİRA VE ECRİMİSİL BEDELLERİ 3 AY ERTELENECEK
Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde ya da tasarrufunda bulunduğu taşınmazlar da 3 aylık erteleme kapsamına dahil edilmiştir. Buna göre;
- Bahsi geçen taşınmazlara ilişkin satış, ecrimisil ya da kiralamadan kaynaklanan bedeller 19.03.2020 tarihinden itibaren anılan idareler tarafından 3 ay süre ile ertelenebilecektir.
- Ertelenen ödemeler 3 aylık sürenin sonunda ertelenen süre kadar eşit taksitler halinde faizsiz olarak geri ödenecektir.
Çevre ve Şehircilik Bakanı veya İçişleri Bakanı bu süreleri 3 aya kadar uzatma yetkisine sahip olacaktır.
7) SERMAYE ŞİRKETLERİNDE 2019 YILI NET DÖNEM KARININ SADECE YÜZDE 25’İNİN DAĞITIMINA KARAR VERİLEBİLECEK
Yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca Sermaye Şirketleri genel kurulda ve yönetim kurulunda aldıkları kararlar ile yıllık kar payı ile geçmiş yıl karları ve belirlenmiş olan serbest yedek akçelerin hissedarlara dağıtımını yapmakta özgürdür.
Anılan 7244 Sayılı yasa ile Türk Ticaret Kanunu’nun aksine kar payı dağıtımlarına sınırlama getirilmiştir. Buna göre;
- 30.09.2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karının yalnızca yüzde 25’lik kısmı kar payı dağıtımına konu olabilecektir.
- 2019 yılı net dönem karının yüzde 25’lik kısmını geçen miktarı ile geçmiş yıl kar paylarının ve serbest yedek akçelerin dağıtımına karar verilmesi 30.09.2020 tarihine kadar yasaklanmıştır.
- Bu hususta genel kurulda karar alınamayacağı gibi genel kurulca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtım yetkisi verilemeyecektir.
- 7244 sayılı kanunun yürürlük tarihinden önce aksi yönde alınmış bir karar var ise yüzde 25’lik kısmı aşan bedeller de 30.09.2020 tarihine kadar ertelenmiştir.
Bu madde kapsamına girmeyen sermaye şirketlerine dair istisnaları belirlemeye Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm
Konuyla ilgili diğer sorularınız için bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.
E-posta: [email protected]